Mijn vorige column ging over ambitie en tevredenheid. Het thema van deze column ligt daar dicht tegenaan. Kom eens uit je comfortzone! Een uitspraak die nogal eens door trainers en coaches gebezigd wordt.
Onze comfortzone is het gebied waar we mee vertrouwd zijn, wat we kennen en waarin dingen redelijk voorspelbaar verlopen. Dat betekent overigens niet dat alles in onze comfortzone prettig is, maar de behoefte aan zekerheid overwint vaak de behoefte om minder leuke dingen te veranderen. Dat ook omdat die minder leuke zaken vaak gekoppeld zijn aan zekerheden. Zo zitten talloze mensen vast in een relatie die ze eigenlijk niet meer zo leuk vinden, maar ze weten in ieder geval wat ze hebben. Weer anderen doen werk wat ze beheersen, maar eigenlijk minder leuk (zijn gaan) vinden. Het binnentreden van onbekende gebieden geeft altijd enige onzekerheid en keuzes kunnen natuurlijk ook verkeerd uitvallen. Soms kom je weer van de regen in de drup (hoewel dat in mijn ogen wel een kleine verbetering is). Niet alleen individuen hebben comfortzones, teams en organisaties hebben ze ook. Draaien op routine en de dingen doen zoals je gewend bent ze te doen.
Er is trouwens niks mis met een comfortzone. Het leven zou erg complex en chaotisch zijn als die comfortzone er niet was. Je kunt de comfortzone zien als omdijkt gebied waar je binnen moet blijven, maar ook als uitvalbasis om je te ontwikkelen. Het gebied dat grenst aan de comfortzone noemen we het leergebied (of stretchgebied of experimenteergebied). Dat is het gebied waarop we dingen uitproberen. Onze activiteiten op dit gebied kunnen ons comfortgebied vergroten. We leren nieuwe dingen die we in ons ‘dagelijks leven’ kunnen integreren. Ons comfortgebied is dus geen vastomlijnd gebied. We kunnen het vergroten en zelfs elementen uit verwijderen (vervangen door nieuwe dingen die we geleerd hebben).
Buiten het leergebied en de comfortzone ligt het grote onbekende. Het gebied dat we niet kennen. Daar ligt onzekerheid en soms ook angst. Soms wordt dit gebied ook wel het paniek-gebied genoemd. Maar ook onze grote dromen liggen hier. De dingen die we graag willen, maar waar we soms nauwelijks aan durven denken. ‘Het zou toch geweldig zijn als….., maar dat is niet realistisch’. Stoppen met je baan en dat gaan doen wat je leuk vindt, al heb je geen idee of dat ook gaat lukken. Soms wordt onze comfortzone door de omgeving of het leven zelf door elkaar geschud. We worden ziek, verliezen onze baan of onze partner stapt op. Of we willen of niet er verandert iets. Ik sprak eens met een dominee die mij vertelde dat de mensen die het meeste moeite hebben met doodgaan de mensen zijn die terugkijkend op hun leven denken ‘Had ik maar….’. En dat mensen die iets geprobeerd hebben, wat mislukt is daar terugkijkend vaak niet zo veel moeite mee hebben.
De decembermaand is bij uitstek geschikt om eens te mijmeren over onze comfortzone. Zijn we er eigenlijk tevreden mee? Waar wel en waar niet? Wat zijn de kosten en baten van handhaven van de bestaande situatie of van het aanbrengen van veranderingen. Maak eens een comfortzone-boekhouding, mede op basis van jouw dagdromen. En als je de zaak op een rijtje hebt, luister naar je hart en intuïtie! Willen, kunnen en durven.
Wouter van der Loon