Al decennia hoor je ‘de juiste mens op de juiste plaats’, soms aangevuld met ‘op de juiste tijd’ als adagium voor HR-beleid. Maar heel lang ging het wel om de juiste mens op de (werk-)plek en niet om de mens op de juiste plek; (potentiële) medewerkers moesten passen bij de kenmerken en eisen van een functie en het ging niet of minder om het zorgen dat een functie ook wordt afgestemd op de medewerker die die functie bekleedt.
Er lijkt nu een trend op gang te komen om met maatwerk ervoor te zorgen dat talenten beter worden benut en werk meer aansluit bij de ambities van medewerkers. Dit onder invloed van een toenemende aandacht voor met name duurzaam HR, job engineering en flexibilisering van het werk, motivatie en geluk en natuurlijk door de schaarste op de arbeidsmarkt. De medewerker niet alleen maar als resource, maar als co-creator van zijn eigen baan.
Meer maatwerk biedt meer mogelijkheid tot het benutten van talenten. Van Dale omschrijft talenten als natuurlijke begaafdheden en Wikipedia onder andere als aangeboren aanleg. Het gaat bij een talent dus vooral om wat echt bij iemand past. We praten over een voetbaltalent of over een muzikaal talent en bedoelen dan vooral dat iemand laat zien over een aantal eigenschappen, zoals bij voetbal, motorische vaardigheid, conditie en spelinzicht te beschikken die hem of haar boven anderen laat uitstijgen. Maar of iemand een voetbaltalent heeft wordt pas zichtbaar als die persoon ook daadwerkelijk voetbalt en door te voetballen worden de talenten ook verder ontwikkeld. Talenten zijn dus niet alleen een kwestie van kunnen, maar ook een kwestie van doen. En ik denk dat een derde element ook belangrijk is en dat is willen. Heeft iemand de ambitie om zijn talenten in te zetten en verder te ontwikkelen?
Het benutten van talenten is vooral een kwestie het aangaan van de dialoog met medewerkers. Wat denk je zelf te kunnen? Welke talenten zou je zelf graag willen inzetten? Wat zou je zelf graag willen ontwikkelen? Hoe zou jij jouw talenten beter in jouw werk of in onze organisatie kunnen inzetten? Die dialoog werkt alleen maar als je als werkgever of manager zelf weet wat je wilt en nodig hebt, maar gelijktijdig daar ook flexibel in bent. Bereid bent om af te stemmen. Met niet alleen oog voor individuele medewerkers, maar ook oog voor samenwerking en belangenevenwicht tussen medewerkers. Want net zoals bij teamsport gaat het niet alleen om de goudhaantjes, maar zeker ook om het functioneren van het collectief.
Veel winst te behalen, lijkt mij!
Wouter van der Loon
Docent, organisatiecoach en mediator